NEWS

Pinag-uusapan pa rin hanggang ngayon ang kwentong Cresilda “The White Lady of Lagao” kung ano nga ba ang totong kwento hinggil dito. Hunyo 29, 1478, ay ang  kapanganakan ng isang sanggol na babae na makikilala bilang Princess Cresilda Simbara Ybarra mula Santander, Spain. Habang naglalayag sa isang galyon  kasama ang kanyang asawa na anak ng isang Duke at magiging Gobernador ng Mexico, nilusob sa Sulawesi  ng mga piratang BANDA, na nagmula sa Indonesia. Pinatay lahat ng kanilang mga kasamahan sa barko kasama ang kanyang asawa samantala ang prinsesa naman ay minaltrato ng paulit-ulit at sapilitang kinuha.
Sa kanilang paglalayag, napadpad sila sa di kilalang lugar, na ngayon ay Lagao, General Santos City, Philippines. Noong unang panahon kilala ang lugar na ito (lalo na ang unang baryo sa lugar na NLSA Ave.) na kampo ng mga pirata kung saan sapilitang dinadala at pinapatay ang kanilang mga bihag karamihan ay mga banyaga. Pinapaniwalaan din na sa nasabing  lugar ay may nakalibing na kayamanan at kasalukuyang pinoprotektahan ng mga ingkanto.
Ang mga kadahilanang ito ay nanggaling sa isang ginawang pakikipanayam kay Sir Knight Gaudencio Zetha Sr., isang Grand Knight ng Knights of Columbus at isang datihan mula sa Lagao. Ang kwento ay muling isinalaysay ni Jong Balagtas Ramirez, isa sa mga historians na itinuon ang buong buhay sa pananaliksik tungkol sa kasaysayan lalo na ang General Santos City, kung saan siya nakatira.
(Sa paglalahad ni Ramirez)sa isang pambihirang pagkakataon nakausap ni SK Zetha ang ispiritu ni Princess Cresilda  sa pamamagitan ng walang malay na katawan ng isang 16 taong gulang na batang babae na nagngangalang Jenny Lopez. Ayon kay Zetha, pag ang ispritu ni Cresilda ay pumasok sa katawan ni Jenny, nawawalan ito ng malay at habang paalis ang ispiritu ni Jenny sa kanyang katawan dun naman papasok ang ispiritu ng prinsesa at ito'y magsasalita.
Sa kalagitnaan ng gabi noong ika-9 ng Hunyo 1988, Nagsimulang marinig ni SK Zetha ang isang boses na nanggagaling mula sa mga labi ni Jenny, tulad ng isang tinig na nagmumula sa malalim na lugar mula sa lupa. At ito ay malayo na sa tinig ng batang babae. Ang pangyayaring  na ito ay naganap sa tirahan ni Mrs Ligaya Moquia, na ang lote ay dating pag-aari ni Mr. Gerry Geronimo, isang datihan ng NLSA Avenue tabi ng tirahan ni Mr. Epifanio Royeca. Sa iilang pagkakataon, nakausap ni SK Zetha ang Prinsesa. Maliban kay Zetha may iba pang tao ang nakausap ang prinsesa, ito ay sina Mrs. Ligaya Moquia, Teresita Lagman Moquia, Noel Moquia, Rommel Agbulos. Ang iba pang nakasaksi at nakarinig ng boses ng ispiritu ng prinsesa ay sina Mrs. Lumingning Lopez, ina ng batang si Jenny, Rommel Lopez, Abraham Laguiman, at Jose Laguiman.     Sinimulan ang paghuhukay noong ika-18 ng Hunyo, 1988,  na pinamunuhan at ginastusan ni SK Zetha kasama ang kanyang mga tauhan na sina Rommel Agbulos, Boy Sapio, Nelson Alis, at Edwin Zetha na lahat ay mula din sa Lagao. Sa bilin ng prinsesa, ang kanyang mga labi ay matatagpuan sa lalim at pagitan ng 12 na talampakan hanggang 14 na talampakan, malapit sa kasalukuyan Catholic Capilla sa harapan ng bahay ni Mrs. Moquia. Ang sumunod na natagpuan sa lugar na iyon ay binubuo ng isang puting ngipin, ilang vertebral bones at metacarpal bones (daliri), isang sirang kuwintas na may dalawang pulgada ang haba, putol ng mga buhok na itim, kapirasong tela at isang bahagi ng kanyang bandana. Ang huli sa mga natagpuan ay ilang buto ng tao at isang  na buto at isang kulay kapeng ladrilyo (Greek origin) na marahil ay nagsilbi niyang  unan.12:15 ng madaling araw, sa mismong bahay ni Mrs. Moquia, iniharap ni SK Zetha at ng kanyang mga taohan ang mga natuklasang labi ng prinsesa kay Jenny na sa oras na iyon na pansamantalang nasasaniban ng espiritu ng prinsesa. Kinumpirma nito na ang mga labing iyon ay sa kanya. Naiyak itos sa kagalakan at ipinahayag ang kanyang taos-pusong pasasalamat ngayon na siya ay napalaya sa sumpa ng demonyo. Ito ay naisalaysay sa pamamagitan ng tinig ng prinsesa na noong ika-26 ng Abril, 1499, sa gulang na 21, siya ay nagdusa sa marahas na mga kamay ng mga masasamang tao sa kampo ng mga pirata na ngayon ay kilala bilang unang baryon g NLSA Avenue, Lagao sa lote ng mga Moquia.(Abangan ang karugtong...)

HEALTH NEWS

Mga hinungdan sa sakit sa ulo

Ang “headache” kun sakit sa ulo mao ang pagpanakit sa ulo nga bahin o kaha sa ibabaw nga bahin sa liog,kini ang gikonsidirang pinaka komon nga lokasyon sa mga sakit nga mabatyagan sa kalawasan ug duna usab kini'y daghang mga hinungdan. Niadtong tuig 2007 ang International Headache Society ang nagkasinabot ug mipagawas sa ilang bag-ong classification system for headache,kini aron mas mapadali ang pagtambal sa mga doktor sa sakit sa ulo pinaagi sa apagtumbok kung unsa ang hinungdan niini. Kini ang gibahin ngadto sa rulo ka kategorya una mao ang primary headache, secondary headache ug ang cranial neuralgias, facial pain ug uban pang mga sakit sa ulo.
Ang primary headaches gilangkuban sa migraine, tension ug cluster headaches.Ang primary headaches ang makahatag ug dakong epekto sa kalidad sa kinabuhi,dunay pipila ka mga tawo ang makasinati ug pagpanakit sa ulo nga mawagtang gilayon apan duna usay pipila kla mplungtad pa ngadto sa pipila ka bulan.bisan nga dili makuyaw ang pagpanakit sa ulo apan posibli nga kini ang sintomas nga musangpot ngadto sa strokes ug  intracebral bleeding.Sagad makabatyag sa gitawag ug tension headaches mao ang mga kababaihan, samtang sagad usab sa makasinati ug migraine headaches mao ang mga kabatan-unan ug kasagaran sa makasinati ug cluster headaches mao ang mga kalalakihan.
Ang secondary headaches mao ang structural problem sa ulo nga bahin ug sa ulo,daghan ang mga hinungdan niini nga posibling hinungdan kini sa bleeding sa utok,tumor u kaha meningitis ug sa encephalitis.Samtang ang neuralgia nagpasabot nga nerve pain,kini mao ang klasi sa mga sakit sa ulo nga mabatyagan tungod kay ang nerves sa ulo ug ibabaw nga bahin sa liog ang namula ug maoy hinungdan sa maong balatian.
Ang komon nga mga hinungdan sa pagpanakit sa ulo mao ang hereditary genes,ilabi na kung nakasinati usab sa susamang balatian ang inyong ginikanan ug ang inyong mga apohan posibling napasa kini ngadto kanimo. Eyestrain kini masinatian human nga grabi ang inyong totok sa usaka butang sa dugay nga apanahon. Anxiety kun pagkabalaka sa pipila ka butang ang muresulta sa pagpanakit sa ulo.Depression, high blood pressure,menstruation, chemical reaction ug pagkabuntis ang sagad hinungdan sa headaches.
( Venus C)

Kasong pagpatay nasulbad sa Damgo

BARANGAY LIGAYA-Gumikan sa damgo sa umagad, nasulbad ang kaso sa usa ka asawa nga gipatay sa bana, sobra unom ka bulan nang nakalabay. Niadtong Oktubre 25 ning kasamtangang tuig, samtang gihaya pa ang anak sa biktima, ang umagad nga si Darlene Dahay gipadamgo sa iyang ugangan human na gi-aresto ang suspek nga si Fermin Delfin Dahay, bana sa biktima sa kasong rape sa Malungon, Sarangani Province. Gipahibalo dayon kini ni Darlene ngadto sa tag-iya sa luna nga gipuy-an sa biktima ug nahaum usab kini sa iyang damgo hinungdan nga gi-adtoan nila ang balay nga gipuy-an sa may Prk. 4, Brgy. Ligaya ning syudad. Nasayran nga gipakita  ang umagad nga si Darlene ug ang tag-iya nga si Mr. Amoy sa biktima pinaagi ug damgo nga naa sa tungod sa septic tank. Gika-report nang daan nga missing ang ugangan ni Darlene nga si Nimfa Dahay niadto pang April 03, 2011. Napangutana na kini ni Darlene sa bana sa biktima , apan gitubag lang daw kini nga dili na mobalik inyong nanay, mahurot na lang inyong kwarta, dili na jud makit-an inyong inahan. Niadtong Sabado sa gabi-i, Oct. 29, 2011, gisuwayan nila ug abli ang septic tank ug sa dihang gi-iwagan ang sulod niini sa usa ka flash light ug kini duna'y gilawmon nga 7 ft., ilang nakita ang kalabera nga naghigda. Base sa inisyal nga imbestigasyon sa kapulisan sa Lagao, nahibaw-an nga ang kalabera nga nakit-an sa sulod sa septic tank iya kini sa ugangan ni Darlene nga si Nimfa. Ang kamanghuran nga anak sa biktima nagbutyag usab nga nag-away iyang papa ug mama niadtong tungura. Nahibaw-an usab nga gipatay diay kini sa iyang kaugalingong bana. Kasamtangan nga nabalhug pa ang suspek nga bana sa Baluntay Provincial Jail ,Alabel Sarangani Province.
(Arnel Arsolon)